بیژن حکمت
کوشنده و پژوهشگر سیاسی
Bookmark and Share
بیژن حکمت
تارنمای ملی - مذهبی
دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۲
نفس رسیدن به توافق مهم است

به نظر من جریان های مختلف سیاسی ایران که خواهان رسیدن به یک توافق درازمدت هستند در این شش ماه نباید بیکار بنشینند و باید درمقابل صداهایی که در غرب و در ایران علیه این توافق نامه به طور مستقیم یا غیرمستقیم بلند خواهد شد بایستند و از این توافق و قدم های بعدی پشتیبانی کنند.

بعد از مذاکراتی طولانی و نفس گیر، بالاخره 5 بعلاوه 1 و ایران به توافقی در زمینه هسته ای دست یافتند که راه را برای توافق های بیشتر در آینده باز میکند. من نمی خواهم وارد بررسی کم و کیف داد و ستدی که انجام گرفته بشوم برای اینکه آنها فی نفسه هیچ اهمیتی ندارند. مهم این است که طرفین تعهداتی را پذیرفته اند و توافق کرده اند که این گفتگوها را ادامه دهند بطوری که در پایان شش ماه و حداکثر یک سال بتوانند روابط ایران و غرب را تا حدودی عادی کنند و مناقشه اتمی از معادلات روابط خارجی ایران حذف شود.
به نظر من این توافق میتوانست خیلی زودتر از این و در دوره گذشته صورت گیرد، احتیاجی به این همه ایستادگی نظام نبود که ضرر زیادی به مردم ایران تحمیل شود تا به توافق هایی در این سطح برسند. اگر همان توافق دولت احمدی نژاد در ژنو را هم می پذیرفتند ما خیلی جلوتر بودیم، ولی پافشاری ولایت فقیه و جناح های سرسخت رژیم باعث شد که رسیدن به توافق تا امروز طول بکشد و زمانی منویات مردم بر منویات ولی فقیه پیروز شود که ایران در شرایطی اقتصادی وسیاسی مناسبی قرار ندارد و در شرایط «ضعف» وارد این گفتگوها شده است. اما به هر حال نتایج خوب بوده و بدون اینکه بخواهیم وارد تک تک مواردی که مورد توافق قرار گرفته است بشویم و درباره آن گفتگو کنیم، می توانیم بگوییم که الان نفس رسیدن به توافق است که اهمیت زیادی دارد و باید کوشش کرد روزنه ای که باز شده، بسته نشود.
اینک باید مراقب بود جریان هایی که هم در غرب و هم در ایران موافق یک توافق هسته ای درازمدت بین ایران و دولتهای غربی و شورای امنیت نیستند نتوانند در این روند شش ماهه کارشکنی کنند و نگذارند که این گام های اولیه به سرانجام برسد.
به نظر من جریان های مختلف سیاسی ایران که خواهان رسیدن به یک توافق درازمدت هستند در این مدت نباید بیکار بنشینند و باید درمقابل صداهایی که در غرب و در ایران علیه این توافق نامه به طور مستقیم یا غیرمستقیم بلند خواهد شد بایستند و از این توافق و قدم های بعدی پشتیبانی کنند.

پیامدهای داخلی توافق هسته ای
اگر بخواهیم به اجمال به پیامدهای داخلی این توافق بپردازیم باید گفت که مهمترین تاثیری که ین توافق درحوزه داخلی خواهد داشت این است که مردم را به بهبود اوضاع امیدوارتر و توان روحانی را برای تغییرات داخلی بیشترخواهد. ولی طبیعتا بهبود وضعیت فقط با کاهش تحریمها یا حتی از بین رفتن تحریم ها نیست که به دست می آید؛ برعکس، یک سیاست اقتصادی منسجم و در عین حال بازگشایی فضای سیاسی و رفع حبس ها و حصرها ست که می تواند مردم ایران را امیدوار کند به اینکه شرایط اساسا تغییر خواهد کرد. مسلما این کار بدون حرکت و شرکت خود مردم امکان پذیر نخواهد بود. باری اینک مردم ایران از چنین توافقی خوشحال هستند و باید به آنها تبریک گفت.
تاثیری که این توافق ها می تواند در درون جناح های سیاسی داخل ایران بگذارد طبیعتا متفاوت خواهد بود. بسیاری خواهند گفت که ایران امتیازات زیادی داده و امتیازات کمی گرفته؛ برعکس عده ای معتقد خواهند بود که هر چقدر امتیاز داده شده یا گرفته شده به هر حال راه برای رفع تحریم ها باز شده است. کسانی که اصولا مخالف عادی شدن روابط با غرب هستند بیشتر روی امتیازاتی که ایران داده و فکر می کنند خیلی زیاد است تکیه خواهند کرد و کسانی که بر امتیازات گرفته شده تاکید دارند برعکس بر قدم هایی که غرب برداشته و متعهد شده که قدمهای بیشتری هم بردارد انگشت خواهند گذاشت.
روند پیشرفت مذاکرات بعدی و گامهایی که غرب در کاهش و حذف تحریم ها برخواهد داشت تاثیر تعیین کننده ای در این نوع دعواها خواهد داشت. الان خیلی سخت است که بخواهند از همین گام اول، دوباره نتایج مذاکرات را به عقب برگردانند، در مقابلش سنگ اندازی کنند و مانع تحققش شوند. الان به طور عمده توپ در زمین 5 بعلاوه 1 است برای اینکه اگر ایران به تعهداتش عمل کند آنها خیلی سریع می توانند بخشی از تحریمها را بردارند و روندی را آغاز کنند که به تحریم های یکجانبه و تحریم های سازمان ملل خاتمه داده شده و منجر به پایان یافتن مناقشات اتمی شود.
درپایان باید تاکید کرد که سال سختی را در پیش خواهیم داشت؛ چرا که گرایشات مختلف سیاسی چه در غرب و چه در ا یران سعی می کنند این توافقنامه را به نوعی از محتوا خالی و ایران را به مناقشه هسته ای بازگردانند. الان آقای نتانیاهو به این توافق اعتراض کرده و مطمئنا جناح های راست افراطی داخل کشور هم از این توافق راضی نخواهند بود و سعی می کنند تا جایی که می توانند حداقل در اجرای آن مشکلاتی را پدید آورند و کوشش کنند که از آن طریق دولت روحانی را بی اعتبار کنند. همکاری دولت با آژانس انرژی اتمی در این زمینه تعیین کننده خواهد بود.

این نوشتار به صورت گفتار شفاهی شکل گرفته است.
پرسش و یا نقد و نظر شما
 
استفاده از مطالب این سایت با ذکر مأخذ مجاز است