بیژن حکمت
کوشنده و پژوهشگر سیاسی
سازمان جمهوری خواهان ایران
Bookmark and Share
بیانیه تاسیس سازمان جمهوری خواهان ایران
30 تیرماه 1390 - 21 ژوئیه 2011

از دیدگاه ما هر نوع اصلاح و عقب نشینی رژیم فقط می تواند محصول مبارزه مسالمت آمیز مردم و پایداری نهاد های مدنی برای تحمیل خواستهای خود به نظام باشد. تنها یک جنبش اجتماعی خود بنیاد و سازمان یافته می تواند مقاومت نظام را در برابر مطالبات مردم در هم بشکند

1- جنبش سبز مانند هر حرکت بزرگ اجتماعی از گروه های مختلف و هدف ها و برنامه ها متنوعی تشکیل شده ولی در رنگارنگی این جنبش دو گرایش از برجستگی بیشتری برخوردارست. نخست گرایشی که خود را در چهار چوب قانون اساسی جمهوری اسلامی با تفسیری تعدیل یافته به سود حقوق و آزادی های مردم و زیر شعار اجرای بی تنازل قانون اساسی بیان می کند و گرایش دیگری که خواهان گذر از جمهوری اسلامی به نظامی دموکراتیک است. نگاهی به شعار ها ی مردم و تظاهر کنند گان و برنامه های سازمان ها، گروها و انجمن ها به روشنی این دو رویکرد و برنامه را نشان می دهد. اما اگر طرفداران گرایش نخست راهکار تحقق حقوق اساسی مردم را در اجرای بی تنازل قانون اساسی و برگزاری انتخاباتی سالم و رقابتی بین طرفداران نظام می دانند، هواداران دمکراسی سکولار و عبور از جمهوری اسلامی هنوز به راهبرد مشترکی برای رسیدن به هدف خود دست نیافته اند.

2 - برای ما نخستین شرط اتحاد گسترده ای از جمهوریخواهان، بعنوان گامی بسوی هـمآهنگی نيروهای آزادی خواه در جنبش سبز، داشتن اراده لازم برای ایجاد یک بدیل جمهوری خواهی و نقد هر گونه اصلاح طلبی با هدف حفظ ساختار موجود و بویژه مرزبندی با گرایشی است که با تمکین به ولی فقیه، جنبش سبز را تنها وسیله ای برای گرفتن سهمی از قدرت میبیند. از دیدگاه ما هر نوع اصلاح و عقب نشینی رژیم فقط می تواند محصول مبارزه مسالمت آمیز مردم و پایداری نهاد های مدنی برای تحمیل خواستهای خود به نظام باشد. تنها یک جنبش اجتماعی خود بنیاد و سازمان یافته می تواند مقاومت نظام را در برابر مطالبات مردم در هم بشکند. اما فرادستی گرایش عرفی و جمهوریخواهانه در این جنبش بدون داشتن راهبردی متمایز از برگزاری انتخاباتی رقابتی بین طرفداران نظام و اجرای بی تنازل قانون اساسی، امکان پذیر نیست. "اتحاد جمهوری خواهان" برغم تایید این نگرش در بیانیه تاسیس خود، در عمل به علت میانه گیری و سازش با خط دنباله روی ازاصلاح طلبان از پیش برد قاطع و منسجم راهبردی مستقل باز ماند.

3 - تشکیل اتحاد جمهوریخواهان در هفت سال پیش، کوششی برای متحد کردن گرایش های جمهوریخواه، پیش نهادن بدیل جمهوریخواهی در برابر "دمکراسی دینی" و سیاستی سازگار با شرایط بن بست اصلاحات بود که میبایست زمینه همگرایی بیشتری را میان مخالفان نظام پدید آورد. این دیدگاه که در بیانیه "برای اتحاد جمهوریخواهان" و اسناد نخستین کنگره ها بازتاب یافته است در عمل نتوانست به استراتژی و سیاست های روشن و اراده واحدی برای پیشبرد آن بیانجامد. امید این بود که خواست و اراده سیاست ورزی مشترک، بین فعالان سازمانی و روشنفکران سیاسی، یک تشکل مدرن با هویت و چهری نوین پدید آورد. ما که از پایه گذاران و اعضای "اتحاد جمهوریخواهان" بودیم همه فعالیت سیاسی خود را در این سازمان متمرکز کردیم. ولی کوشش برای اجماع که در مراحل نخستین تشکیل سازمان بایسته بود بتدریج تبدیل به سیاستی شد که که شکل گیری اقلیت و اکثریت و اتخاذ سیاست های لازم را دشوار و سپس ناممکن میساخت. هرآینه تصمیمی نیز به اکثریت آراء گرفته می شد، هرکس مجاز بود دیدگاه خود را بصورت فردی یا جمعی ویا از طریق سازمان دیگری اعلام کند. امکانات رسانه ای به چهره های سرشناس اتحاد امکان می داد تا نظر ویژه خود را در رسانه های عمومی تبلیغ کنند. برای بسیاری از فعالین اتحاد روشن بود که این الگوی سازمانی دیگر برای سیاست ورزی مشترک کارا نیست و تداوم فعالیت و از سر گیری پروژه متحد کردن جمهوری خواهان نیاز مند تجدید نظر در الگوی نخست و جایگزین کردن اتحاد سازمان ها بجای اتحاد منفردین و اعضای سازمانهای گوناگون در تشکلی ائتلافی است.

4 - امروز ما در ادامه کوشش هایمان برای ایجاد یک بدیل جمهورخواهانه و رسیدن به اتحاد گسترده نیروهای جمهوریخواه و دمکرات، تاسیس سازمان "جمهوریخواهان ایران" را بر پایه منشوری که در بیانیه "برای اتحاد جمهوریخواهان" امده است، اعلام می کنیم. از دیدگاه ما "مناسبترين شکل تحقق مردم سالاری در ايران نظام جـمهوری پارلمانی بر اساس تفکيک قوای سه گانه و تضمين حقوق و آزاديهای فردی و اجتماعی مندرج دراعلاميه جهانی حقوق بشر و ميثاقهای الحاقی آن است. اصل تناوب قدرت و انتخابی بودن سران کشور و دولت، هرگونه ادعای امتياز موروثی، دينی و مسلکی را در امر حکومت بی اعتبار می سازد. نظام جـمهوری بر اساس جدايی دين و مسلک از حکومت استوار است، بدون آنکه مانع حضور و مشارکت پيروان هيچ مذهب و مسلکی در عرصه سياست باشد. اين جدايی امکان همزيستی دموکراتيک پيروان همه اديان و مذاهب و عقايد را در کنار يکديگر فراهم میآورد و دولت را از دخالت در عرصه خصوصی و زندگی شخصی شهروندان باز میدارد. بنظر ما يکی از مبانی اداره کشور واگذاری تصميم گيریهای مربوط به شرايط زندگی و اداره امور محلی و منطقه ای به نهادهای انتخابی مردم همان محل و منطقه است. سياست متکی بر توزيع مسئوليتها و عدم تمرکز قدرت، درچهارچوب تماميت ارضی و اولويت مصالح ملی هـمراه با احقاق حقوق اقليتهای قومی، هـمبستگی ملی ايرانيان را ريشه دارتر ميسازد و عامل تثبيت و تضمين حاکميت ملی خواهد بود. "

5 - هدف ما نهادن منشور جمهوریخواهی دربرابر هر نوع دین سالاری است، زیرا که حکومت دینی در رحمانی ترین تفسیر خود بر اساس تبعیض بنا شده است و جنبش دمکراسی خواهی مردم ایران برای برابری و رفع تبعیض به میدان آمده است. ولی ما در تجربه سی ساله دیده ایم که برای هماهنگی میان جمهوری خواهان و دمکراسی خواهان بطور کلی، توافق روی اصول و هدف ها کافی نیست، راه رسیدن به هدف است که وحدت ها و جدایی ها ر رقم میزند. ازینرو گام دوم ما کوشش برای هماهنگی جنبش سبز زیر یک راهبرد مشترک است.

6 - جنبش دموکراتیک باید استراتژی روشنی برای عبور از استبداد دینی به یک نظام دموکراتیک داشته باشد. از نظر ما این راهکار انتخابات ازاد براساس میثاق های بین المللی و اعلامیه شورای بین المجالس است. انتخابات ازاد از نگاه ما آن انتخاباتی نیست که در جهارچوب قانون اساسی و در وضعیت استقرارعادی نظام انجام می گیرد. درعین حال آن انتخاباتی هم نیست که پس از بر افتادن جمهوری اسلامی و برای تاسیس یک نظام دیگر بر پا می شود. انتخابات ازاد از نگاه ما معطوف به وضعیتی است که جمهوری اسلامی امکان اعمال اراده خود را ندارد و در تعادل نیروی معینی که در نتیجه گسترش و پیشرفت مبارزات مردم پدید می آید، ناچار به بستن قرار دادی با اپوزسیون بر فراز قانون اساسی موجود است. این راهکار امکان عبور مسالمت آمیز به دمکراسی را فرآهم می آورد و از فرو رفتن جامعه در جنگ داخلی و یا فروپاشی و خشونت جلو گیری می کند. چنین راهبردی بر مبارزه مسالمت جویانه استواراست که انتخاب مقدم هر جنبش مردمی است و فراخوانی است به همه نیروهای سیاسی از جمله همه جناح های قدرت حاکم که در انتخابات آزاد شرکت کنند و بر اراده مبتنی بر رای مردم گردن نهند. انتخابات آزاد تنها شکل تقسیم و بازتولید قدرت سیاسی در جامعه های امروزی است و ما برای نهادینه کردن آن در کشورمان میکوشیم.

7 - سازمانهای سیاسی جنبش دمکراسی خواهی مردم ایران در عین حال نیازمند برنامه و استراتژی های مشترک واسطی هستند که پاسخگوی انتظارات مزد و حقوق بگیران و موجب پیوند با شبکه های مبارزه علیه تبعیض های جنسیتی، قومی و دینی باشد. از این طریق است که هم شرایط گسترش جنبش و هم زمینه هماهنگی میان سازمان های سیاسی و فعالان مدنی پدید خواهد آمد.

8 - ما برمبنای بیانیه نخست تاسیس اتحاد جمهوری خواهان ایران و با رویکردی نقادانه به پراتیک سیاسی و سازمانی چند ساله این اتحاد و با نگاهی به نیاز های امروز جنبش سبز، بویژه ضرورت هویت دادن به یک خط دموکراتیک مستقل، از همه گروه ها، سازمان ها و شبکه ها جمهوری خواه و دموکرات دعوت می کنیم که از راه گفتگو و تبادل نظر به تکمیل این پروژه یاری رسانیم و تلاشهایمان را هماهنگ سازیم.

اردوان ارشاد- جمشید اسدی- بیژن افتخاری - مهدی امینی- مهران براتی- محمد برزنجه - شهلا بهاردوست - حسن راهی- رضا چرندابی- بیژن حکمت- منصور سحرخیز- رضا سیاوشی - عباس شیرازی- رامین صفی زاده- حسین علوی- فیروزه فولادی- پروین قاسمی- امیر حسین گنج بخش- پرویز مختاری- مهرداد مشایخی- مرتضی ملک محمدی- مهران میرفخرایی.
 
استفاده از مطالب این سایت با ذکر مأخذ مجاز است